Şişmanlık (obezite); Vücutta sağlığı bozabilecek şekilde aşırı veya anormal yağ depolanmasıdır. Vücudun yağ kütlesinin, yağsız (kas) kütleye oranının aşırı artması sonucu, boya göre ağırlığın olması gereken düzeyin üzerine çıkmasıdır. Şişmanlık mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
Obezite Neden Oluşur?
- Beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı (Yanlış beslenme; daha çok yağ ve şeker içeren besinler yeme, öğün atlama, hızlı yemek yeme. Fiziksel hareket azlığı.)
- Çevre
- Ailesel ve etnik faktörler
- Kimyasal çevre
- Psikolojik etmenler
- Endokrin ve metabolik hastalıklar
- İntestinal mikrobiyota
Obezite Nasıl Ölçülür?
Beden Kitle İndeksi (Body Mass İndex): Vücut ağırlığının boyun karesine bölünmesiyle hesaplanır.
BKİ: Vücut Ağırlığı (kg) / Boy uzunluğu (m²)
BKİ'nin 18,5-24,9 arasında olanlar sağlıklı
BKİ'nin 25-29,9kg/m² arasında olanlar hafif şişman
BKİ'nin 30kg/m² nin üzerinde olması şişmanlığın göstergesidir.
Bel Çevresi: Karın bölgesinde meydana gelen yağ birikimi, kalça ve vücudun diğer kısımlarında oluşan yağ birikiminden sağlık açısından daha risklidir.
Erkeklerde 94-102 cm
Kadınlarda 80-88 cm arasında olmalı.
Biyoelektriksel İmpedans Analizi (BIA): Yağsız doku kitlesi ile yağın elektriksel geçirgenlik farkına dayalı bir yöntemdir. Vücut yağ miktarı, yağsız vücut kitlesi, vücut su kitlesi, vücut su miktarı, protein ve mineral oranları, bazal metabolizma hızı ölçülmektedir. Hastanemizde bu yöntem kullanılmaktadır.
Ölçümün Sağlıklı Bir şekilde Yapılması İçin:
- Aç karnına ; 2 saatlik açlık yeterli olacaktır.
- 24-48 saat öncesinde ağır fiziksel aktivite yapılmamalı; egzersiz yaptığınızda vücut sıcaklığınız değişeceği için ölçüm sağlıklı sonuçlar vermez.
- 24 saat öncesi alkol kullanılmamalıdır.
- Ölçüm öncesinde çok su içilmemelidir.
- Ölçümden 4 saat öncesi çay, kahve içilmemelidir.
- Bireyin üzerinde metal bulunmamalıdır.
- Hastalarda kalp pili bulunmamalıdır.
- Bayanlar menstrual dönemlerinde ölçüm yaptırmamalılar.
Obezite Tedavi Edilmezse Hangi Rahatsızlıklara Yol Açar?
- Kalp damar hastalıkları;şişman bireylerde ölümlerin en önemli nedenlerindendir.25 yaşından sonraki ağırlık artışı kalp damar hastalıkları riski üzerinde en büyük etkiyi göstermektedir.
- Yüksek tansiyon (Yüksek Kan Basıncı); şişman bireylerde hipertansiyon görülme oranı,zayıf bireylerde görülme oranından oldukça yüksektir.
- Tip 2 Diyabet Hastalığı
- Metabolik sendrom
- Kanser; meme,endometriyum,mide ve kolon kanseri
- Safra taşları ve böbrek taşı; özellikle kilo değişimleri,sık aralıklarla kilo alıp vermeler safra taşı oluşumunda en önemli etken.
- Jinekolojik sorunlar
- Uyku apnesi
- Gebelik komplikasyonları
- Deri enfeksiyonları
- Yağlı karaciğer, yağlı hepatit ve yağlı siroz; ürik asit miktarını artırarak gut hastalığına yatkınlık oluşturmaktadır.
- Astım ve solunum zorluğu
- Bel ve Boyun fıtığı
- Kas- iskelet hastalıkları
- Ruhsal sorunlar
Obezitenin Tedavi Yöntemleri
- Diyet tedavisi
- Davranış değişikliği tedavisi
- Fiziksel aktivitenin artırılması
- Medikal Tedavi
- Cerrahi Tedavi
Yanlış Zayıflama Yöntemleri Nelerdir?
- Gazete, dergi ve sosyal medya gibi yayınlarda bulunan, kişiye özel olmayan, diyetler
- Kısa sürede hızlı kilo kaybı sağlayan şok diyetler
- Yeterli,dengeli ve doğru beslenme alışkanlıkları kazandırmayan diyetler
- Tek tip besine dayalı diyetler
Obeziteden Korunmak İçin Öneriler
- Boyunuza uygun ağırlığı hedefleyin. Sağlıklı ağırlığa sahip iseniz kilo almaktan kaçının.
- Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı edinin.
- Besinlerden aldığınız enerji ile harcadığınız enerji miktarını dengeleyin.
- Düzenli beslenin, öğün atlamayın.
- Besinleri satın alırken etiket içeriklerini okuma alışkanlığı edinin.
- Yağlı ve şeker içeriği yüksek olan besinlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
- Besinlerinizi pişiriken kızartma, kavurma yöntemi yerine haşlama, fırında, buğulama yöntemlerini kullanın.
- Düzenli fiziksel aktivite yapın.
Gelişigüzel diyetler uygulamayın. Bunun için mutlaka bir diyetisyenden yardım isteyin.