444 64 41
Egzama; ciltte kızarıklık, kaşınma, kuru pullu oluşumlara sebep olan cilt hastalığıdır. Çoğunlukla çocuklukta olmak üzere her yaşta görülebilen egzamada cildin sürekli kaşınması; kırmızı kabarıklıklar, kalınlaşan deri ve açık kesiler oluşur. Şiddetli kaşıntı hissi kişiyi rahatsız ettiğinden uykuyu güçleştirir, yorgunluk ve bitkinlikle günlük yaşam motivasyonunu düşürür. Genellikle genetik sebeplerle görülür, bazı kişilerde ömür boyu kronik olarak görülürken bazılarında dönemsel olarak meydana gelir. Egzama sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte cildin üst yüzeyini sağlamlaştıran proteindeki eksikliğin alerjenlere karşı hassasiyet yaratmasıyla ortaya çıktığı kabul edilir. Uygun tedavi süreciyle egzama hastalığı kontrol altına alınabilir.
Egzama ve Alerji İlişkisi
Egzama; astım veya saman nezlesi gibi alerjik rahatsızlıklarla birlikte görülebilir. Egzamalı kişilerin cilt hassasiyeti olduğundan diğer kişilerle karşılaştırıldığında alerjen madde açısından daha geçirgen olduğu görülür. Bu sebeple egzama hastalarında alerjik rahatsızlıklara daha sık rastlanmaktadır.
Egzamanın Nedenleri
Egzamanın başlıca nedenleri aşağıdaki gibidir:
• Genetik faktörler
• Kış aylarında soğuk hava ve nem oranının düşmesi
• Stres
• Aşırı titizlik (su, sabun ve deterjanın sık kullanımı)
• Tozlu ortamlar
• Mesleğe özgü kimyasal kullanımı (kuaförler, inşaat işçileri, temizlik işçileri)
Egzama Belirtileri
Çoğunlukla ellerde, ayaklarda, bacaklarda ve saç diplerinde görülen egzamanın belirtilerini iyi takip ederek zaman kaybetmeden doktora başvurulması önemlidir. Belirtileri:
• Kuru cilt
• Kızarıklık ve kaşıntı
• Yanma hissi
• İçi su dolu kabarcıklar
• Pullanmalar
• Ciltte kalınlaşma
• Ciltte hassasiyet
En Sık Görülen Egzama Çeşitleri
Saç Egzaması
Saç derisinde görülen egzama genellikle kroniktir, pul pul dökülme, kaşıntı ve kabuklanma belirtileri vardır. Cildin yağlılık derecesi oluşumunda etkilidir. Görüntü olarak saçta kepeklenme gibi görülür, bu durum da kişileri rahatsız eder. Saç dibinde egzama sebebiyle oluşan aşırı hassasiyet saç dökülmelerini arttırır. Seboreik egzama olarak bilinen bu egzama türü burun kenarları, kulak arkası, alın bölgesi, yanaklar ve kaşlarda da görülebilir. Doktor değerlendirilmesiyle verilen özel şampuanlar ve losyonlar ile tedavi edilebilir. Bulaşıcı özelliği yoktur, çoğunlukla kış aylarında görülür, strese bağlı artabilir.
Kulak Egzaması
Kulak egzaması küpe ve piercing kullanımı sebebiyle tetiklenebilir. Genellikle tüm egzama tiplerinde görüldüğü gibi kroniktir, tamamen ortadan kaldırılamaz ancak kontrol altına alınabilir. Kulaklarda aşırı hassasiyet, yanma, kaşınma, sulanma ve kanama gibi belirtiler gösterir. Tedavide; egzama kremlerine başvurulur, kulak egzamasının çeşidine göre tedavi şekillenir.
El Egzaması
Egzama ellerde diğer bölgelere göre daha sık görülür. Sık sık el yıkama, deterjan ve çamaşır suyu kullanımı gibi sebepler egzama oluşumunu tetikler. Tek elde başlayan egzama diğer ele de yayılma gösterir.
Yüzde Egzama
Yüzde egzama oluşumunun çok çeşitli sebepleri olabilir. Çoğunlukla genetik yatkınlıktan dolayı görülür, bunun yanı sıra kozmetik ürünlerin kullanımı, zararlı güneş ışınları ve stres gibi sebeplerle de görülebilir. Tedavide egzamayı yatıştırıcı kremler kullanılır.
Ayakta Egzama
Egzamanın neden olduğu şiddetli kaşıntı, kızarıklık ve pul pul dökülme ayaklarda da görülür. Ayak mantarıyla benzer özelliklerinden dolayı karıştırılabilir, ancak mantar bulaşıcıyken egzama bulaşıcı değildir ve ayak mantarı çoğunlukla parmak aralarındadır. Tedavi sürecinde ayağın hava alması ve nemlendirilmesi önemlidir.
Stres Egzaması
Stres egzamanın oluşumunu şiddetlendirir. Stresin sonucu olarak ortaya çıkan egzamada derinin nemlendirilmesi ve stresin sebeplerinden uzaklaşılması tedavide önemlidir.
Egzama Tedavisi
Egzama teşhisi detaylı dermatoloji muayenesinde ciltteki belirtiler değerlendirilerek konulur. Muayenenin yanı sıra gerekli olması halinde alerjik reaksiyonların tespiti için Deri Prick Testi gibi alerji testlerine de başvurulabilir. Egzamanın kesinleşmiş bir tedavi yöntemi yoktur. Ancak uzman hekim değerlendirmesi sonucu cilt sağlığının korunmasına yönelik ve kaşıntı engelleyici tedavi planlamaları etkili olabilmektedir. Doğru tedavi planlaması iltihap ve enfeksiyon oluşması risklerini ortadan kaldırarak hastalığı kontrol altına alabilir.
Özellikle şiddetli kaşıntıyla birlikte duyulan acı hissi hastaların mutlaka cilt doktoruna başvurması gerekliliğine neden olur. Egzama ataklarının azaltılmasına yönelik ilaç tedavisi, pansumanlar, özel sabunlar, cilt hasarı, yanması ve kaşınmasına yönelik kremler, nemlendiriciler, egzama eldivenleri ve egzama şampuanları doktor denetiminde kullanılır. Egzamanın alerjik hastalıklarla şiddetlenmesi sonucu hastalığı tetikleyen evcil hayvan veya gıdalar gibi alerjenlerin ortamdan engellenmesi, ev tozu gibi akarların azaltılması önemlidir.
Kesinlikle doktor onayı olmayan bitkisel ilaçlar kullanılmamalı, bu ilaçların olası yan etkileri düşünülerek mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Egzama eldivenleri, ellerinde egzama sorunu olan hastalar için koruyucudur. Özellikle temizlik yapan veya kimyasal ürünlerle temas eden kişiler bu eldivenleri kullanarak hastalığın şiddetini azaltabilir. Yine bu eldivenlerin de doktor onayıyla alınması önemlidir. Tedavinin egzamanın durumuna göre değişiklik göstereceği, doğru tedavinin ancak doktor değerlendirilmesi ile yapılabileceği unutulmamalıdır.